Dünyanın En Çok Çay Üreten Ülkeleri

Çay, dünyanın dört bir yanında, birbirinden farklı çeşitleriyle oldukça popüler ve fazla tüketilen bir içecektir. Çay aynı zamanda dünyada sudan sonra en popüler ikinci içecektir. Çay üretimi, birçok ülkede istihdama ve uluslararası ticarete önemli katkıları olan son derece büyük bir endüstridir. Çay çoğunlukla sıcak ve subtropikal bölgelerde yetiştirilen bir bitkidir. Bu nedenle çay üretimi yapılan ülkenin iklimine, coğrafyasına ve tarihine bağlı olarak üretilen çayın türü ve kalitesi oldukça farklılık göstermektedir. Bu yazımızda detaylıca dünyanın en çok çay üreten ülkelerini inceleyeceğiz ve aynı zamanda bölgelere göre yetiştirilen ve tüketilen çay çeşitlerinden kısaca bahsediyor olacağız.

Dünyada Çay Üretimi Hakkında

Dünya çapında en çok çayı üreten ülke Çin’dir. Başka bir deyişle dünyada üretilen tüm çayın yaklaşık %49’u Çin’de üretilmektedir. Dünyanın ikinci en büyük çay üreticisi Hindistan’dır. Dünyada üretilen tüm çayın yaklaşık %19’undan fazlası Hindistan’da üretilmektedir. Hindistan’ın özellikle Darjeeling ve Assam bölgeleri, yüksek kaliteli çayları ile bilinen bölgeleridir. 

Dünyanın en büyük üçüncü çay üreticisi Kenya’dır. Dünyadaki tüm çayın yaklaşık %8 Kenya tarafından üretilmektedir. Üretiminin büyük bir kısmını siyah çay oluşturur. Türkiye, dünyanın en büyük dördüncü çay üreticisi konumundadır. Dünyadaki çayın yaklaşık %5’i Türkiye tarafından üretilmektedir. Çay, Türk toplumunun önemli bir parçasıdır. Bu nedenle üretimi kadar, tüketimi de oldukça fazla olan bir içecektir.

Dünyanın En Çok Çay Üreten 5 Ülkesi

5. Sri Lanka

Sri Lanka yılda 1 milyon tondan fazla çay üretimiyle dünyanın en çok çay üreten beşinci çay üreticisi konumundadır. Sri Lanka’daki çay üretimi 1860’lara kadar uzanır. O yıllarda hastalıklardan zarar gören kahve yerine yeni bir mahsul arayışında olan İngiliz çiftçilerin ülkeye çayı getirmesiyle çay üretimi başlamıştır.

Seylan siyah ve yeşil çay, Sri Lanka’daki iki önemli çay çeşididir. Özellikle siyah çay Sri Lanka’nın en yaygın olarak üretilen ve ihraç edilen çay çeşididir. Ülkenin genelinde ve çok sayıda bölgede yüksek kaliteli çay yetiştirilebilmektedir.

Çay, ülkenin ana ihracat kalemlerinden biridir ve ülke ekonomisine oldukça önemli bir katkı sağlar. Çay üretimi özellikle kırsal alanlarda önemli sayıda kişiye istihdam yaratmaktadır. Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya, Suriye, Türkiye, İran, Suudi Arabistan, Irak, Birleşik Krallık, Mısır, Libya ve Japonya, Sri Lanka çayının başlıca alıcısı olan ülkelerdir. 

4. Türkiye

Türkiye, yaklaşık 1,5 milyon ton çay üretimiyle dünyanın en çok çay üreten dördüncü üreticisidir. Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun, Türkiye’de  çay üretiminin yapıldığı başlıca illerdir. Çay, Türk kültüründe popüler bir içecek olduğundan, Türkiye’de üretilen çayın büyük bir kısmı iç pazarda tüketilmektedir.

Türkiye’de çay ekimi için en uygun iklim, Mayıs ve Ekim ayları arasındaki altı aylık kısımdır. Çay hasadının yıl boyunca devam ettiği Sri Lanka ve Hindistan’ın aksine, Türkiye’de çay üretiminin karlı olabilmesi için yılda en az üç kez hasat edilmesi gerekmektedir. 

Çaykur markası Türkiye’nin dünyaca ünlü ve oldukça popüler bir çay markasıdır. Markanın hem Türkiye’de hem de ihracatı yapılan ülkerlerde fazlasıyla beğenilen farklı çeşit ve aromalarda çayları bulunmaktadır. 

3. Kenya

Kenya, dünyanın en çok çay üreten üçüncü çay üreticisidir ve çay üretimi ülkenin en önemli gelir kaynaklarından birisidir. Kenya her yıl yaklaşık 2.5 ton civarı çay üretimi gerçekleştirmektedir. Çay üretimini ülkenin her bölgesinde rahatlıkla yapılabilmektedir. Ancak Rift Vadisi’nin batısındaki dağlar, Kenya Dağı’nın etekleri ve Kisii bölgesi çay yetiştirmek için en ideal bölgelerdir.

Kenya’da ağırlıklı olarak güçlü bir tadı ve kokusu olan siyah çay yetiştiriciliği yapılmaktadır. Çay üretimi yerel halk içinde ana kazanç kaynaklarından biri olup, Kenyalı birçok aile geçimlerini çay üretimi sayesinde sağlayabilmektedir. Çay, Kenya için en önemli ihracat ürünlerinden biri olduğu için ülke gelirini de katkısı oldukça büyüktür. 

2. Hindistan

Hindistan, yıllık ürettiği 5,5 milyon tondan fazla çayla dünyanın en çok çay üreten ikinci çay üreticisidir. Hindistan’da çay üretimi çoğunlukla kuzeydoğudaki Assam, Batı Bengal ve Tripura eyaletlerinde ve güneyde Kerala, Tamil Nadu ve Karnataka’da yapılmaktadır. Hindistan’da üretimi yapılan çayın büyük bir kısmı siyah çaydır. Siyah çay haricinde az miktarda yeşil ve beyaz çay da üretilmektedir.

Batı Bengal’in Darjeeling bölgesi, dış pazarlarda yüksek talep gören yüksek kaliteli, birinci sınıf çay üretimi yapmasıyla bilinir. Çiçek ve meyve kokularına sahip kendine has karakteristik bir tadı oluşu nedeniyle bu bölhgenin çayı oldukça popülerdir. Sağlık açısında oldukça önemli yararları ve güçlü antioksidanlar olan polifenoller Hint çaylarında oldukça yüksek miktarda bulunmaktadır. 

1. Çin 

Çin, yıllık 13 milyon tonda fazla çay üretimiyle dünyanın en çok çay üreten ülkesidir. Çin’de çay üretimi yoğun olarak güney ve doğu bölgelerinde yapılmaktadır. Fujian, Zhejiang, Yunnan, Anhui ve Hunan, Çin’in en önemli çay yetiştirme bölgeleridir.

Çin’de çayın toplanması çayın türüne ve nerede yetiştirildiğine bağlı olarak yıl içerisinde değişiklik göstermektedir. Çoğu zaman yılın ilk çay hasadı Mart ve Nisan ayları arasında yapılır. Hasadı yapılan bu ilk çay en kaliteli ve değerli çay olarak kabul edilir. Yeşil çay, siyah çay, oolong çayı ve beyaz çay, Çin’de üretilen en popüler çay türleridir.

Dünyada En Çok Çay İhracatı Yapan Ülke 

Çay üretiminde olduğu gibi çay ihracatında da Çin yine birinci sırada yer almaktadır. Çin, her yıl yaklaşık 2,30 milyar ABD doları değerinde ihracatla dünyanın en fazla çay ihracatı yapan ülkesidir 

Dünyada En Çok Çay İthalatı Yapan Ülke

Pakistan, yaklaşık 500 milyon ABD doları değerinde satın alma ile dünyanın en fazla çay ithalatı yapan ülkesidir. Pakistan’ı, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya ve İngiltere takip etmektedir. 

Dünyada En Çok Çay Tüketen Ülke

Türkiye’nin her ne kadar dünyanın en çok çay üreten dördüncü ülkesi konumda olsa da, Türk damak tadının vazgeçilmezi bir parçası oluşu nedeniyle Türkiye dünyada en çok çayın tüketildiği ülkedir. Türkiye’yi İrlanda, Birleşik Krallık, İran ve Rusya takip etmektedir. 

Dünyanın En Çok Çay Üreten 20 Ülkesi ve Ürettikleri Çay Miktarları

Tabloda yer alan tüm veriler ve bilgiler Gıda ve Tarım Örgütü’nden (FAO) alınmıştır.