Jüpiter’in Üstündeki Göz Ne Anlama Geliyor?

NASA’da çalışan bir bilim insanı, Nisan 2014’te Jüpiter’e Hubble teleskopuyla bakarak onun resimlerini çekerken, Jüpiter’in de ona uzun uzun baktığını fark etti. Üstelik bu gözün içerisinde dev bir siyah nokta vardı bir de. Uzun uzun izledi, bol bol fotoğraflar çekti. Ne demekti peki bu göz? Neden vardı Jüpiter’in üzerinde? Buyrun detaylara o zaman…

Jüpiter’in üzerinde devasa bir göz gibi görünen bu görüntü aslında gezegen üstünde devam eden inanılmaz boyutlardaki bir fırtınaya aitti. Durun hemen “tamam ya fırtınaymış” diyerek videodan çıkmayın. Çünkü asıl ilginç bilgiler bundan sonra geliyor bence. İnanılmaz boyutta derken Antalya’da olan o fırtınalardan bahsetmiyorum. Amerika’da olan şu koca ülkeyi kaosa sürükleyen büyük fırtınaları da kastetmiyorum. Bu biraz daha büyük. Dünyanın iki katı kadar mesela ve öyle birkaç gün süren bir fırtına da değil tam olarak 300 yıldır devam eden bir fırtına bu.

1635 yılında Leander Banditus’un keşfinden sonra bu fırtınayı tanımış olduk. Bilim insanları tarafından “kalıcı bir fırtına” olarak tanımlanıyor ve “Kırmızı Dev Nokta” olarak isimlendiriliyor. Her 6 dünya gününde bir, 1 turunu tamamlamış oluyor.

Harvard Üniversitesinde araştırmacı olan Pedram Hassanzadeh ve California Üniversitesinde sıvı dinamikleri konusunda profesör olan Philip Marcus bu fırtına üzerine çalışmalar yapıyorlar. Bu çalışmaları sonlandırabilirlerse okyanus girdapları ve gezegen oluşumları üzerine büyük katkılar sağlanmış olacak. Hatta Pedram Hassanzadeh, “şu anki sahip olduğumuz bilgiye göre, bu fırtınanın birkaç yüz yıl içinde sonlanması gerekiyordu” da demişti.

Normalde dünyada bu tarz girdap oluşumlarının hesaplanmasında her zaman yatay rüzgarlar hesaba katılır. Çünkü dikey rüzgarların zayıf olduğu düşünülür. Ancak Jüpiter üzerindeki bu fırtınada dikey rüzgarlar soğuk gazları yukarıdan merkeze indirirken, aşağıdaki sıcak gazları da merkeze ulaştırıyordu. Bu sayede girdabın enerjisi sürekli bir şekilde tazeleniyordu.

Peki ya bu devasa gözün içindeki siyah nokta neydi? Şaşırtıcı ama bu kez konu Jüpiter veya bu fırtına ile alakalı değil. Bu siyah nokta aslında bir ay tutulmasıydı. Jüpiter’in uydularından Ganymede, Io, Europa ve Callisto’nun gölgeleri sık sık Jüpiter üzerine vuruyor. Ancak bu fotoğrafa anlam katan şey, Hubble teleskopuyla gözetleme yapılırken böylesine bir âna denk gelmenin yaşanmış olmasıydı.

Peki sizi 300 küsür yıldır devam eden ve dünyanın iki katı büyüklüğünde olan bu fırtına, biraz olsun ürkütebildi mi? Beni yeterince ürküttü çünkü.

Tepkin?