Köpek Balıkları Hakkında Bilmediğiniz Gerçekler

Köpek balıkları dünya çapında yılda yaklaşık altı kişiyi öldürürken, insanlar yılda 75 ila 100 milyon arasında köpek balığı öldürmektedir. New York Akvaryumu'ndaki Anderson Cabot Okyanus Hayatı Merkezi'nde kıdemli bir bilim insanı olan Dr. Whitney Whitney'e neden böyle bir meslek seçtiği kendisine sorulduğunda; çocukken köpek balıklarıyla ilgili izlediği filmlerden çok korktuğunu ama aynı zamanda oldukça dikkatini çektiklerini söylüyor. Köpek balıkları üzerinde çalışmaya başladıktan ve onların gerçek doğasını öğrendikten sonra artık okyanusta yüzmekten ve köpek balıklarından korkmadığını söylüyor.

400'den fazla köpek balığı türünden boğa köpek balığı, kaplan köpek balığı ve beyaz köpek balıkları en tehlikelileridir. Köpek balığı çalışmaları sırasında yaralanmaların çoğunun, diğer insanlardan ya da teknedeki kayma-düşme kazalarından kaynaklandığı anlaşılıyor. Yani köpek balıklarının saldırıları beslenme değil merak iç güdüsü nedeniyle gerçekleştirdikleri ortaya çıkıyor. Bu üç türden herhangi biri gerçekten bir insanı öldürmek veya onları yemek istese bunu yapması gerçekten çok kolay ama saldırılar genelde bir ısırıkla yaralamayla sonuçlanıyor. Bu üç tür tarafından ısırılanların büyük çoğunluğunun hayatta kalması da bunun göstergesi.

Amerika Birleşik Devletleri'nde saldıraların çoğu Florida'da yaşanıyor. 2017 yılında, köpek balıkları insanlar tarafından provokasyon olmadan 31 kişiye saldırdılar fakat hiçbiri ölmedi. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki son ölümcül saldırı 2015 yılında Hawaii'de oldu. Dünya çapında 2017 yılında köpek balığı saldırılarından sonra sadece beş kişi öldü. Bunlardan biri Avustralya'da, ikisi Reunion Adası'nda (Hint Okyanusu'ndaki Madagaskar yakınlarındaki Fransa'nın bir denizaşırı bölümü), biri Kosta Rika'da ve biri Küba'da.

Avustralya'nın bazı yerlerinde ve Güney Afrika'nın başkenti Cape Town'un yoğun plajları yakınında köpekbalıklarını aramak ve gözlemlemek için dronelar kullanılmaktadır. Güney Afrika'daki Cape Town'daki köpek balığı gözlemcileri, bir köpekbalığı görmesi durumunda yüzücüleri ve sörfçüleri uyarmak için uyarı bayrakları da kullanmaktadırlar.

Bazı yerler, popüler plajların yakınındaki köpekbalıklarını yakalamak için sahte yem takılı kancalar kullanarak onların bu kancalara yakalaranarak ölmelerine neden olmaktadırlar. Ancak bu yöntemin insan ölümlerinin sayısını azalttığı kanıtlanmamıştır. Tam tersine kullanılan yemler kimi zaman köpek balıklarının dikkatini çekerek daha fazla bölgeye gelmelerine sebep olabilmektedir. Diğer yerlerde, dev ağlar yüzme ve sörf alanlarını çevreler, bu yüzden köpekbalıkları yaklaşamaz. Ancak ağlar içinde yakalanan hayvanların çoğu sadece köpek balıklarını değil, aynı zamanda türü tehdit altındaki veya koruma altındaki yunus ve deniz kaplumbağalarını da kapsar.

İnsanlar aslında köpek balıkları için daha büyük bir risk oluşturmaktadır. Köpek balıkları şu anda üremelerinden daha çok öldürülmektedir. Aşırı ve yasak avlanma özellikle köpekbalığı yüzgeci çorbası için yüzgeçlerini kesip daha sonra tekrar suya bırakılmaları gibi acımasız bir uygulama köpek balıklarının boğularak hayatını kaybetmesine neden olmaktadır. Köpek balıkları da Dünya Yaban Hayatı Federasyonuna göre diğer balıklar için kullanılan ağlar tarafından kazayla yakalanmaktadır. Balina köpekbalıkları, insanlar için en az tehlikeli olan türlerden biri (plankton yiyorlar) olmasına rağmen, son 75 yıl içinde sayıları yarıya inmiştir ve 2016 yılında nesli tükenmekte olan türler arasına girmişlerdir.

Balina köpek balıkları 12 metreye kadar uzayabilirler ve 20 tondan fazla ağırlığa sahip olabilirler bu da onları en büyük beyaz köpek balıklarının iki katı büyüklüğünde yapar. Balina köpek balıklarının dişleri var ama onları yemek için kullanmıyorlar. Bunun yerine, esas olarak plankton ve karidesle beslenirler. 5 metrelik ağızlarını açıyorlar ve geçtikleri yerdeki bütün yiyecekleri süzüyorlar. İnsanlara karşı saldırgan değillerdir.

Elinizin avuçlarına sığabilecek cüce fener köpekbalıkları, Kolombiya ve Venezüella kıyılarında Karayipler'de bulundu ve Smithsonian Enstitüsü'ne göre yüzeyin 900 metreden daha fazla derinliklerinde yaşadığı düşünülüyor. Yüzgeçleri ve kemikleri üzerinde kimyasal olarak ışık oluşturan organları, foto makroları var. Biyolüminesans, görünüşe bakılırsa onları avlayan avcılardan onları kamufle etmeye yardımcı oluyor, onları suyun üstündeki diğer ışıklarla karıştırmalarını sağlıyor.

Büyük beyaz köpek balıklarının her yıl Cape Town yakınlarındaki Güney Afrika sahilindeki Seal Adası'ndaki bir grup genç kürklü fok ile beslendiği gözlemlenmektedir. Kürklü foklar gerçekten zeki, çevik ve tecrübeli aynı zamanda yetişkin bir yırtıcının yakalanması zor hayvanlardır. Ancak beyaz köpek balıkları bunu her yıl zekaları sayesinde rahatlıkla gerçeleştirebilmektedir.

Genç foklar için kötü hissetsek de köpek balıklarının av gruplarının en zayıf üyelerini seçmede oynadıkları rol oldukça önemlidir. Köpek balıkları okyanus ekosistemlerinde önemli bir rol oynamaktadır. Köpek balıklarını bu ekosistemden çıkarmak yada onların yok olması diğer türleri, hatta mercanlara ve alglere bile etki edebilecek bir domino etkisine neden olabilir.

Geçen 30 yıl boyunca araştırmacılar beyaz köpek balıklarının nereye ve niçin gittiğini anlamaya çalışıyorlar. Fişleme programları batı sahil köpek balıklarının Kaliforniya ve Meksika arasında kuzeye ve güneye seyahat ettiğini ve Pasifik'in ortasında birkaç ay geçirdiğini göstermiştir. Doğu sahil köpek balıkları ise Newfoundland'dan Meksika Körfezi'ne kadar yolculuk etmektedir. 2005'te Nicole adı verilen bir köpek balığı Afrika'dan Avustralya'ya kadar yolculuk etmiş ve dokuz ay içinde toplamda 19.000 kilometre'den fazla yol katederek geri dönmüştür.

Bu tüm türler için geçerli değildir. Ancak büyük beyaz, kaplan ve mako köpekbalıkları nefes almak için hareket etmeye devam etmelidir. Kuşların kayması gibi, enerjiyi korumanın bir yolu olabilir ve bu sayede yüzerken bile uyuyabilirler. Onlar ölünceye kadar doğdukları andan itibaren sürekli yüzmek zorundadırlar. 

Köpek balıkları genellikle uzun ömürlüdür. Büyük beyazlar 70 yıla kadar yaşamakta ve Grönland köpekbalıkları 400 yıla kadar yaşamaktadır. Aslında Grönland köpek balıkları dünyadaki en uzun ömürlü omurgalılar olarak görünmektedir. Bilim adamları köpek balıklarının yaşlarını göz dokularını inceleyerek belirler ve köpek balıklarının 150 yaşına gelene kadar cinsel olgunluğa ulaşamayacağını tahmin etmektedirler. Kaza sonucu ölümlerin artması türün uzun vadeli beklentilerini ciddi şekilde etkileyebileceği anlamına geliyor.