Dinimizde büyük bir önemi olan bir aydır 11 ayın sultanı Ramazan ayı. Tüm İslam alemi Ramazan ayında oruç ibadetini yerine getirmektedir. Ramazan ayında oruç ibadetini yerine getireceklerin orucu bozan ve bozmayan şeylerin neler olduğunu tam anlamıyla bilmeli ve ibadetlerini yerine getirirken bu hususlar konusunda dikkatli olmaları gerekmektedir. Bu yazımızda orucu bozan ve bozmayan şeylerin neler olduğundan madde madde ve detaylıca bahsediyor, kafanızdaki tüm soru işaretlerini gideriyor olacağız. İlk olarak orucu bozan şeylerin neler olduğundan bahsedelim yazımızın devamında bozmayan şeylerden de bahsediyor olacağız.
Orucu Bozan Şeyler
Orucu bozan şeylerin bir kısmı hem kazayı, hem kefareti icap eder. Bir kısmı da yalnız kazayı icap eder. Bunlardan aşağıda bahsediyor olacağız. Onları saymadan evvel bir esasa bağlamak çok faydalı olur. Şimdi şu esaslar konusunda dikkatli olunmalıdır:
1. Oruç bozma tam tamına vaki ise, hem kaza, hem kefaret lâzımdır. Oruç bozma tastamam olmayıp ta eksik kalmış ise yalnız kaza lâzımdır.
2. Yemede içmede hem sureden, hem manen oruç bozma vaki ise, hem kaza, hem kefaret lazım gelir. Yalnız sureden, yahut yalnız manen oruç bozma vaki ise yalnız kaza lazım gelir.
3. Sureden oruç bozma, ağız ile yutmak; manen oruç bozma, kendisinde gıda veya deva veya telezzüz gibi bir menfaat bulunan bir şeyi içine (midesine) veya dimağına iletmektir.
4. Şu halde kendisinde gıda, deva, telezzüz gibi bir menfaat bulunan bir şeyi yutmak, hem kaza, hem kefareti muciptir. Çünkü bunlarda sureden ve manen oruç bozma vardır. Oruç bozma tastamam vakidir. Fakat böyle bir menfaat bulunan bir şeyin, yutulmaksızın içeriye, mideye yahut dimağa varması yahut menfaati bulunmayan bir şeyin yutulmadı yalnız kazayı muciptir. Bunun için sulfata yutmak hem kaza ve hem de kefareti mucip olur. Fakat yaraya akıtılan bir ilâç mideye veyahut dimağa varsa dahi yalnız kazayı mucip olur.
5. Muvakkaa; kendisinde kemal bulunursa, yani şehvetle muamelei zevciye bulunursa kaza ve kefareti muciptir. Çünkü bu oruç bozmadır; Kemal bulunmazsa, sadece kazayı muciptir.
Bir de kefareti dünyevî bir cezadır. Bundan ötürü, onda eksiklik bulunmamak, özürsüz olmak, orucu zorla değilde kendi isteği ile, yanılarak değil isteyerek bozmuş olmak, oruca geceden niyetlenmiş olmak, oruç bozduktan sonra kendisine şer’i bir özür ile iftar mubah olmamak şarttır. Çünkü, şüphe kefareti defeder.
İşte kaza ve kefaret hakkında bilinmesi lâzım gelen umumî kaide ve esaslar bunlardır.
Orucu Bozmayan Şeyler
Şunlardan oruç bozulmaz:
1. Oruçlu olduğunu unutarak yemek, içmek ve müvakaada bulunmak.
2. Kadının iştiha olunan (malum) mahalline şehvetle bakmak veya düşünmek suretiyle inzal vaki olmak.
3. Uyurken ihtilâm olmak.
4. Zevcesini sadece öpmek.
5. Sabaha kadar gusletmeyerek sabah yıkanmak.
6. Ağzına gelen balgamı yutmak.
7. Sinüs ve burun kanalından boğaza doğru akan geniz akıntısını içine çekip yutmak.
8. Denize veyahut başka bir suya dalıp kulağına su kaçmak.
9. Kendi isteği ile olmayarak boğazına duman girmek.
10. Boğazına toz girmek veya sinek kaçmak.
11. Ağzına aldığı ilacın tadı boğaza varmak.
12. Dişleri arasında sahur yemeğinin artığı olarak kalan ve nohut tanesinden küçük olan şeyi yemek.
13. Hariçten susam tanesi kadar bir şey alarak ağzının içinde yavaş yavaş çiğneyip yok etmek ve tadı boğazına varmamak. Eğer çiğnemeden doğrudan böyle bir şeyi yutarsa oruç bozulur.
14. İhlile ilaç veya su akıtmak. (İmamı Azam ve İmamı Muhammed’e göre mesaneye vasıl olsun olmasın bozmaz. İmamı Ebu Yusuf’a göre mesaneye vasıl olursa bozulur.)
15. Bıyık yağlamak.
16. Kendi dilemesi ve istemesi olmayarak kusmak. Çok dahi olsa yine orucu bozmaz.)
17. Kendiliğinden içeriden gelen kusuntunun, yine kendiliğinden içeriye gitmesi. (Ağız dolusu dahi olsa orucu bozmaz.)
18. Parmak salıp (ağız dolusu olmayarak) azıcık kusmak.
19. Kusmak isteyerek ağıza az miktarda gelen kusmanın kendiliğinden geri gitmesi veya geri alınması.
20. Kan aldırmak,
21. Sürme çekmek,
Bu saydığımız şeylerin hiçbirisi orucunuzu bozmaz. Oruçlu olduğunu unutarak yemek yiyen bir kimse eğer oruç tutmaya kudreti olan sağlam bir kimse ise görenler, oruçlu olduğunu hatırına getirmelidir. Eğer öyle bir kimse olmayıp zaif ve aciz ve orucunu tamamlamaya kudreti yok ise, oruçlu olduğunu hatırlatmamalıdır. Bu şekilde unutarak yiyip, içmek orucu bozmaz. Yalnız bir şart ile; kişi yiyip içerken oruçlu olduğunu hatırlayınca hemen bırakıp ağzını yıkamalı ve akşama kadar orucunu tutmaya devam etmelidir. Eğer böyle yapmaz da yerken oruçlu olduğu aklına gelir ve yine yemesine devam ederse o zaman oruç bozulur.
.svg)
0 Yorum